Άρθρο του Σπύρου Γιανναρά στην Καθημερινή για τον Ζήσιμο Λορεντζάτο,
Φυλλομετρώ τις ημερολογιακές σημειώσεις, τα Collectanea (εκδ. Δόμος), του Ζήσιμου Λορεντζάτου και συνειδητοποιώ για άλλη μια φορά ότι τα σημαντικά βιβλία είναι εκείνα των πολλών -αν όχι ανεξάντλητων- αναγνώσεων.
Τα βιβλία που σπάζουν τα διαχωριστικά ακαδημαϊκά πλαίσια (λογοτεχνία, ιστορία, φιλοσοφία, πολιτική) και φωτίζουν το ενιαίο ποτάμι που λέγεται ζωή: «Μαύρη και αγεφύρωτη απελπισιά. (...) Βάζω με το νου μου πως ποτέ ο λαός αυτός δεν αφέθηκε να κυβερνηθεί μοναχός του ή από τους νόμιμους αντιπροσώπους του». Η βαθιά σκέψη δεν έχει εποχή. Μπορεί να αλλάζει ο ρουχισμός ανάλογα με τις παροδικές μόδες, όμως το σώμα της σκέψης εξακολουθεί να εξηγεί τον κόσμο. Ο ελληνικός λαός, προσθέτει ο Λορεντζάτος, «ενώ κέρδισε την ελευθερία του υπόδουλου, δεν κέρδισε την ελευθερία του ελεύθερου, και απελπίζεται και πονά». Και συνεχίζει φωτίζοντας και τη συγκαιρινή -νέα- ανακοπή της κουτσής πορείας του: «Η φυσιολογική ζωή της πολιτείας του, εκεί που πήγαινε να ξεκινήσει, πάντα σταμάτησε κάπου ή ανακόπηκε μη φυσιολογικά, δεν ελευθερώθηκε ποτέ (οριστικά) ύστερα από την οριστική απελευθέρωση. Πώς να μιλήσομε για νεοελληνικό πολιτισμό, δίχως μια ελευθερωμένη νεοελληνική πολιτεία;». Τα λόγια του βαραίνουν περισσότερο την ώρα που οι δανειστές μας ετοιμάζονται να ανταποκριθούν στις ικεσίες μας για επιμήκυνση της χρηματοοικονομικής ομηρίας μας.
