Η «ελεύθερη» εντολή των βουλευτών και η πολιτική αδυναμία των πολιτών

Του Νίκου Παππά, Φοιτητή Πολ. Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Άραγε πόσο ελεύθερο και δημοκρατικό είναι το σημερινό σύστημα; Εγώ, φυσικά, πάντοτε υποστηρίζω ότι το σημερινό σύστημα είναι ολιγαρχικό και αντίθετο στην κοινωνία, όμως αυτή την φορά θα το υποστηρίξω με μάρτυρα το ίδιο το σύνταγμα της χώρας. Οι θιασώτες του συστήματος υποστηρίζουν συνεχώς ότι η δημοκρατία στην χώρα εξασφαλίζεται μέσω της βουλής και των βουλευτών. Οι βουλευτές είναι αντιπρόσωποι του Έθνους (άρθρο 51, παρ. 2) και έχουν ελεύθερη εντολή από τους πολίτες. Τί σημαίνει όμως «ελεύθερη» εντολή; Είναι σαν να δίνω εντολή σε κάποιον για κάποια δουλειά, αλλά να μην ορίζω εγώ το πώς και το γιατί, αλλά εκείνος να κάνει την δουλειά όπως θέλει αυτός. Πρακτικά, δηλαδή, ούτε ελεύθερη είναι, αλλά ούτε κι εντολή(!). Η επιλογή βουλευτού, είναι, τελικώς, μια απλή επιλογή μεταξύ ανθρώπων που έχουν επιλέξει οι μηχανισμοί των κομμάτων, η οποία χρησιμοποιείται για να νομιμοποιείται κάθε απόφαση του νομοθετικού σώματος. Όμως ας δούμε και νομικά, με βάση το Σύνταγμα πώς αποδεικνύεται αυτό.

Σύμφωνα με το ισχύον σύνταγμα της Ελλάδος, και συγκεκριμένα σύμφωνα με τα άρθρα 60 και 61, «Οι βουλευτές έχουν απεριόριστο δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση» (άρθρο 60, παρ. 1) και «Ο βουλευτής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται με οποιονδήποτε τρόπο για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων» (άρθρο 61, παρ. 1). Το ίδιο το σύνταγμα, λοιπόν, ομολογεί ότι δεν έχει καμία σημασία τί είχε υποσχεθεί ο βουλευτής στην προεκλογική περίοδο κι αν τήρησε τις δεσμεύσεις του. Το μόνο που δεσμεύει τον βουλευτή είναι η συνείδησή του και τίποτε άλλο. Από εκεί και πέρα δεν καταδιώκεται για καμία επιλογή του (αρκεί βεβαίως να μην παραβαίνει το σύνταγμα).

Το σύνταγμα μάλιστα φτάνει στο σημείο να δηλώνει ότι «Ο βουλευτής δεν έχει υποχρέωση μαρτυρίας για πληροφορίες που περιήλθαν σ᾽ αυτόν ή δόθηκαν από αυτόν κατά την άσκηση των καθηκόντων του, ούτε για να τα πρόσωπα που του εμπιστεύθηκαν τις πληροφορίες ή στα οποία αυτός τις έδωσε» (άρθρο 61, παρ. 3). Εδώ μιλάμε για πλήρη αποποινικοποίηση αποκρύψεως πληροφοριών από την κοινωνία. Σαφώς, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αυτό συμβαίνει για την προστασία του βουλευτού, κι ότι μια τέτοια ρύθμιση θα μπορούσε να κάνει τον βουλευτή να λειτουργήσει πιο εύκολα υπέρ του «εθνικού» συμφέροντος, όμως είναι άλλο ένα δείγμα ότι η κοινωνία βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία έναντι του πολιτικού συστήματος. Δεν έχει την δυνατότητα, καν, να ελέγξει τον βουλευτή που νομιμοποίησε προ ολίγου.

Τέλος, έχει ενδιαφέρον άλλο ένα άρθρο του συντάγματος σε σχέση με την μη δυνατότητα του κοινωνικού σώματος να ελέγξει και να δικάσει τους πολιτικούς. Σύμφωνα με το σύνταγμα «Όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος ο βουλευτής δεν διώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με άλλο τρόπο περιορίζεται χωρίς άδεια του Σώματος. Επίσης δεν διώκεται για πολιτικά εγκλήματα βουλευτής της Βουλής που διαλύθηκε, από τη διάλυσή της και έως την ανακήρυξη των βουλευτών της νέας Βουλής». Με αυτό το άρθρο, εμμέσως (ίσως και άμεσα) αποποινικοποιείται η πολιτική ευθύνη. Είναι αυτό που ακούμε συνεχώς από τους συστημικούς πολιτικούς «μα θα ποινικοποιήσουμε την πολιτική; Αυτό είναι φασισμός».

Για κάθε άρθρο από το καθένα, μπορούν οι «νομικάριοι» να βρουν δικαιολογίες για την ύπαρξή του. Όμως είναι εμφανές ότι υπάρχει βαθύτερος λόγος. Κι αυτός είναι η πλήρης αδυναμία του κοινωνικού σώματος να ελέγξει το πολιτικό σύστημα, το οποίο προστατεύει με κάθε τρόπο τον εαυτό του. Ας μην ζούμε σε αυταπάτες. Οι βουλευτές δεν είναι εντολοδόχοι της κοινωνίας. Είναι κομμάτι του πολιτικού συστήματος, το οποίο έχει υπό κατοχή την κοινωνία. Η κοινωνία, αντιθέτως, είναι σε πολιτική αδυναμία. Και θα συνεχίσει να βρίσκεται όσο ψάχνει λύσεις εντός του υπάρχοντος συστήματος.