Πατήρ Ιωάννης Ρωμανίδης: "Το ρωμαΐικόν φιλότιμον έγινε δουλοπρέπεια"

Απόσπασμα από το βιβλίο του π. Ιωάννου Ρωμανίδου «Ρωμῃοσύνη»,

Τό ρωμαΐικον φιλότιμον μετετράπῃ εἰς γραικυλιστικήν ἀφέλειαν ἐξ αίτίας τῆς ἐσφαλμένης ὑψηλῆς ἐκτιμήσεως καί τῆς ἀβασίμου ἐμπιστοσύνης τοῦ Γραικοῦ εἰς τόν δυτικόν πολιτισμόν. Ὁ νεοέλληνας μέ τήν ἐμπιστοσύνην του εἰς τό ἀνύπαρκτον φιλότιμον τῶν ξένων ἔχει τήν πνευματική δομή τοῦ προδότου. Ἀρκεῖ νά τοῦ δοθῆ ἡ εὐκαιρία νά συνάψῃ φιλίαν μέ «φιλότιμον φιλέλληνα». Ἀπό πατριωτικόν ἐνθουσιασμόν θα θελήσῃ νά ὠφελήσῃ καί νά σώσῃ τήν Ἑλλαδίτσα του καί νά ἐξασφαλίσῃ τήν ὑποστήριξιν τοῦ φιλέλληνος τούτου, τοῦ τά λέγει ὅλα.

Ἀλλά ἀντί νά ἀποκτήσῃ ὄργανον, γίνεται ὄργανον. Δέν ἀρκεῖ τούτου, ἀλλά καί πιστεύει ἀκραδάντως ὅτι ἡ προδοσία του αὐτή εἶναι ὁ ὑψιστός πατριωτισμός. Οἱ ἔχοντες σχέσεις μέ τούς Γραικύλους Εὐρωπαῖοι καί Ἀμερικάνοι βλέπουν σαφῶς τό φιλότιμον, ἀλλά δυστυχῶς στη δουλοπρεπῆ του μορφή, καί τό ἐκλαμβάνουν ὀρθῶς ὡς δουλοπρέπεια ἀδυνάτου καί ὡς μορφήν φαινομενικῆς μεγαλοψυχίας.

Εἰς τήν οὐσίαν ὁ Γραικός καί ὁ Ρωμῃός ἔχουν τόν ἴδιον φιλότιμον καί ἑπομένως τόν ἰδιον ἡρωισμόν καί τήν ἰδιαν ἀνδρείαν. Ἡ διαφορά μεταξύ των εἶναι ὅτι ὁ Γραικός ἔχει αἰσθήματα κατωτερότητος ἔναντι τῶν Εὐρωπαίων καί Ἀμερικάνων, διότι ὑπεδουλώθη πολιτιστικῶς δεχόμενος τόν Γραικισμόν, ἐνῶ ὁ Ρωμῃός τοὐναντίον γνωρίζει τήν ἀνωτερότητα τῆς Ρωμῃοσύνης του καί οὐδέποτε ἐδέχθῃ νά γίνῃ ὁ Γραικύλος ξένου πολιτισμοῦ.